Gạo sạch ruộng rươi Đông Triều

Gạo ruộng rươi được hiểu đơn giản là sản phẩm gạo làm ra từ quá trình canh tác lúa trên các đồng bãi ven sông, vốn là nơi sinh sống của con rươi. Với HTX đặc sản đồng rươi Đông Triều thì diện tích lúa mà đơn vị đang canh tác hiện nay vào khoảng 36ha của 27 hộ dân, nằm chủ yếu trên vùng bãi rươi của 2 phường Kim Sơn và Hưng Đạo (Đông Triều) chạy dọc con sông Cầm.

Các sản phẩm của HTX đặc sản đồng rươi Đông Triều được trưng bày tại Hội chợ OCOP Hạ Long - Quảng Ninh, tháng 4/2022.

Nói về sự đặc biệt của vùng nguyên liệu sản xuất gạo rươi, chị Nguyễn Thị Thanh, đại diện HTX đặc sản đồng rươi Đông Triều, chia sẻ: Vùng đất bãi này có thuỷ triều lên xuống định kỳ nên thường xuyên được bồi đắp phù sa, tạo nguồn dinh dưỡng dồi dào cho cây lúa, trong đó hàm lượng khoáng tự nhiên trong đất rất cao. Vì thế, khi cây lúa sinh trưởng trên đất này cũng hút được rất nhiều khoáng chất và hạt gạo qua kiểm nghiệm cho thấy hàm lượng vi khoáng rất cao, tốt cho sức khoẻ.

Gạo rươi Bắc thơm và Gạo rươi lứt Hồng Hương là 2 sản phẩm OCOP được xếp hạng 4 sao của tỉnh năm 2021.

Quá trình canh tác gạo ruộng rươi của HTX theo tiêu chuẩn sạch, không sử dụng phân bón hoá học, thuốc trừ sâu, diệt cỏ... Chị Thanh lý giải: Rươi hầu như có quanh năm, chỉ là lúc ít, lúc nhiều mà thôi. Với giá trị con rươi trên thị trường khá cao, từ 300.000-500.000 đồng/kg nên thực tế, bà con thu hoạch rươi là chính, trồng lúa là phụ và để tạo thêm môi trường thuận lợi cho rươi phát triển. Mà muốn con rươi sống tốt thì môi trường các bãi rươi phải sạch, vậy nên bà con không dại gì phun thuốc hoá học vào lúa. Việc này cũng đảm bảo tiêu chí làm gạo sạch của chúng tôi.

Thực tế, với đặc điểm có nước thuỷ triều lên - xuống, nước lên có khi ngập cả cây lúa thì nước cũng cuốn trôi đi cả trứng, sâu bệnh nên lúa ruộng rươi ít bị sâu bệnh, bà con không cần phun thuốc trừ sâu, nhưng cỏ thì phải dọn thủ công thường xuyên. Có điều, thời điểm nước ra, vào như thế nào cho phù hợp với sinh trưởng, cung cấp dinh dưỡng tốt cho cây lúa đồng thời phòng được dịch bệnh thì các kỹ sư của chúng tôi sẽ phải tính toán hợp lý.

Trà gạo lứt Hồng Hương, sản phẩm được HTX chế biến từ gạo rươi lứt Hồng Hương.

HTX đặc sản đồng rươi Đông Triều hiện có 3 sản phẩm gạo sạch cung cấp ra thị trường. Trong đó, Gạo rươi Bắc thơm và Gạo rươi lứt Hồng Hương là sản phẩm đặc trưng cho 2 dòng gạo trắng tẻ bình thường và gạo lứt đỏ, đã đăng ký tham gia chương trình OCOP của tỉnh năm 2021.

Ưu tiên cho chất lượng gạo, HTX đã sử dụng những giống lúa tốt nhất hiện nay, như gạo rươi Bắc thơm sử dụng giống lúa Bắc thơm cổ cho năng suất thấp nhưng chất lượng gạo thơm ngon bậc nhất trong các giống lúa ở phía Bắc. Tại cuộc thi xếp hạng sao cho các sản phẩm OCOP của tỉnh năm 2021, cả hai sản phẩm đã được UBND tỉnh ra Quyết định phê duyệt kết quả xếp hạng 4 sao vào đầu năm nay. Hiện nay, từ gạo lứt, đơn vị còn phát triển thêm các sản phẩm phụ là cốm và trà gạo lứt Hồng Hương.

Bên cạnh đó, HTX còn một dòng sản phẩm nữa là Gạo rươi nếp cái hoa vàng Đông Triều, đã phát triển từ 4 năm qua trên cơ sở thương hiệu gạo nếp cái hoa vàng nổi tiếng của địa phương lâu nay. Các sản phẩm đều được đặt tên theo tên giống lúa gieo trồng ra và sử dụng dưới logo chung là Gạo rươi Đông Triều, đã được đăng ký bảo hộ thương hiệu.

Lúa ruộng rươi của bà con được HTX thu hoạch và mua ngay tại ruộng rồi mang đi sơ chế.

Chị Thanh cho hay, lúa của bà con được HTX thu mua tươi ngay tại ruộng, sau khi thu hoạch, tuốt được đưa vào máy sấy chứ không phơi nắng để tránh bị ảnh hưởng bởi thời tiết. Toàn bộ các khâu cam kết thực hiện theo quy trình gạo sạch, không chỉ là chăm sóc trên đồng mà sau thu hoạch cũng không sử dụng các chất chống mối mọt, chất tạo mùi, tạo màu...

Gạo rươi cho cơm có mùi thơm nhẹ, vị đậm khác biệt đã và đang chiếm được cảm tình của khách hàng, có chỗ đứng riêng trên thị trường hiện nay. Với sản lượng không lớn (gần 200 tấn/năm), các sản phẩm gạo rươi của HTX nay chủ yếu được tiêu thụ tại thị trường Hạ Long (Quảng Ninh), Hà Nội và Hải Phòng với những khách hàng truyền thống, có lựa chọn.

Định hướng mở rộng thị trường đi kèm mở rộng vùng nguyên liệu trong thời gian tới, tuy nhiên chị Thanh khẳng định, đơn vị lựa chọn việc tiến chậm, tiến chắc để duy trì đảm bảo chất lượng gạo, đồng thời tìm cách để gia tăng giá trị sản phẩm thay vì gia tăng về số lượng.