Trong bối cảnh thị trường thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam bùng nổ, song hành với đó là vấn nạn hàng giả, hàng nhái và tình trạng thất thu thuế ngày càng nhức nhối.
- Nông sản Việt sắp lên sàn thương mại điện tử Trung Quốc
- Mời tham dự lớp tập huấn “Kỹ năng tham gia sàn thương mại điện tử cho các DN/HTX ở miền Đông tỉnh Quảng Ninh”
- Bổ sung các khoản chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp
- Mời tham dự lớp tập huấn “Xây dựng phát triển và quản trị thương hiệu cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ” năm 2023
Để giải quyết bài toán này, Bộ Công Thương đang đề xuất một giải pháp mạnh mẽ: “định danh” người bán hàng trực tuyến. Tuy nhiên, bên cạnh những kỳ vọng về việc minh bạch hóa thị trường, vấn đề bảo mật dữ liệu cá nhân của người bán cũng đang được đặt ra hết sức cấp thiết.
“Siết” quản lý, chặn đứng hàng gian trên “chợ mạng”
Theo dự thảo Luật Thương mại điện tử sửa đổi, Bộ Công Thương đề xuất người bán hàng trên các nền tảng TMĐT phải thực hiện định danh và xác thực điện tử. Điều này đồng nghĩa với việc, trước khi “mở sạp” bán hàng online, người bán sẽ phải cung cấp đầy đủ thông tin về tên, địa chỉ, mã số định danh, mã số thuế cá nhân… cho các sàn TMĐT. Không chỉ vậy, dự thảo còn yêu cầu người bán phải công khai các điều khoản giao dịch, giá cả, phương thức thanh toán, vận chuyển, cũng như các chính sách bảo vệ người tiêu dùng và thông tin cá nhân.
Những quy định này được giới chuyên gia đánh giá là “liều thuốc mạnh” để chấn chỉnh hoạt động TMĐT, vốn đang phát triển quá nhanh nhưng lại thiếu kiểm soát về chất lượng hàng hóa. Ông Phan Minh Nhựt, Chủ tịch VACIP, thẳng thắn chỉ ra: “Việc mở gian hàng online quá dễ dàng hiện nay đang tạo ra kẽ hở lớn, bị kẻ xấu lợi dụng để bán hàng giả, hàng kém chất lượng, trốn thuế. Cơ quan quản lý thì khó theo dõi hết, người tiêu dùng thì hoang mang không biết đâu là thật giả”.
Ông Nhựt nhấn mạnh, việc định danh người bán hàng trực tuyến là vô cùng cần thiết, tương tự như cách nhiều quốc gia đã áp dụng thành công. Việt Nam có lợi thế khi đã có nền tảng định danh điện tử VNID, có thể tích hợp để quản lý tài khoản TMĐT. “Định danh được người bán, các sàn và cơ quan chức năng sẽ dễ dàng truy vết, phát hiện và xử lý các hành vi gian lận thương mại, góp phần làm trong sạch thị trường TMĐT”, ông Nhựt khẳng định.
Định danh là cần, bảo mật còn quan trọng hơn
Mặc dù ủng hộ chủ trương định danh, song ông Nguyễn Bình Minh từ Hiệp hội TMĐT Việt Nam cũng lưu ý về tính khả thi và lộ trình triển khai. Ông cho rằng, nên ưu tiên định danh các đối tượng bán hàng có doanh số lớn trước, sau đó từng bước mở rộng ra các cá nhân, hộ kinh doanh nhỏ lẻ để tránh gây xáo trộn.
Bài toán cân bằng giữa quản lý và bảo vệ dữ liệu
Như vậy, việc định danh người bán hàng online là một bước đi đúng đắn, nhằm thiết lập một môi trường TMĐT minh bạch, lành mạnh, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và tăng thu ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, để giải pháp này phát huy hiệu quả tối đa, cần có một lộ trình triển khai hợp lý, đồng bộ, và đặc biệt là phải đảm bảo an toàn tuyệt đối cho dữ liệu cá nhân của người bán. Đây là bài toán không hề dễ dàng, đòi hỏi sự nỗ lực và phối hợp của cả cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người dân.