Theo báo cáo mới nhất từ Tổng cục Thống kê, tổng kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc trong 10 tháng đầu năm 2024 đã cán mốc 168,5 tỷ USD. Trong đó, giá trị hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc đạt 117,7 tỷ USD, tăng trưởng ấn tượng ở mức 31,6% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi nhập khẩu từ Trung Quốc đạt 50,8 tỷ USD, tăng nhẹ 2,1%. Điều này dẫn đến mức nhập siêu từ Trung Quốc lên tới 66,9 tỷ USD, tăng vọt 68,5%.
Quan hệ thương mại bền chặt và nhiều tiềm năng phát triển
Kể từ khi ký kết Hiệp định khung hợp tác kinh tế toàn diện ASEAN-Trung Quốc năm 2003 và Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) vào năm 2020, quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc liên tục được củng cố. Đặc biệt, sự hợp tác này còn được đẩy mạnh thông qua việc hai nước thiết lập quan hệ đối tác chiến lược vào năm 2008. Trong năm 2024, Việt Nam cùng các nước ASEAN đang thúc đẩy các cuộc đàm phán nâng cấp FTA ASEAN-Trung Quốc lên phiên bản 3.0, hứa hẹn mở ra thêm nhiều cơ hội giao thương cho các bên.
Trung Quốc – Đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam
Với xu hướng phát triển mạnh mẽ, thương mại giữa hai nước đã duy trì mức tăng trưởng hai con số trong gần một thập kỷ qua. Trung Quốc hiện là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai và là đối tác nhập khẩu hàng đầu của Việt Nam. Các sản phẩm chính Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc bao gồm điện thoại, linh kiện điện tử, cao su, và nông sản như trái cây và thủy sản. Ngược lại, Việt Nam nhập khẩu từ Trung Quốc các mặt hàng như máy móc, thiết bị, nguyên liệu cho ngành dệt may, sắt thép và các vật tư xây dựng khác.
Nông sản Việt Nam và cơ hội từ thị trường Trung Quốc
Nông sản luôn là lĩnh vực xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Trung Quốc, trong đó nổi bật là sầu riêng – sản phẩm được thị trường Trung Quốc ưa chuộng. Các loại trái cây khác như nhãn, vải, xoài, và dừa tươi cũng ghi nhận sức mua lớn từ người tiêu dùng Trung Quốc.
Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho biết Việt Nam có lợi thế lớn về vị trí địa lý khi nằm gần Trung Quốc – thị trường tiêu thụ rau quả lớn nhất thế giới với nhu cầu hàng năm lên tới 20 tỷ USD. Đặc điểm địa lý này giúp giảm đáng kể chi phí logistics và tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc.
Gần đây, Trung Quốc đã mở cửa cho trái dừa Việt Nam, đặc biệt là dừa tươi – một mặt hàng có nhu cầu lớn tại thị trường này. Theo ước tính từ Hiệp hội Rau quả Việt Nam, nhu cầu nhập khẩu dừa của Trung Quốc có xu hướng tăng trưởng ổn định hàng năm, trong khi sản lượng nội địa chỉ đáp ứng khoảng 10% nhu cầu. Việc xuất khẩu chính ngạch dừa tươi vào Trung Quốc có thể mang lại nguồn thu từ 300 đến 400 triệu USD/năm cho Việt Nam.
Kỳ vọng kim ngạch thương mại Việt – Trung đạt 200 tỷ USD năm 2024
Số liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy trong năm 2023, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Trung Quốc đã đạt 171,2 tỷ USD. Năm 2024, kim ngạch thương mại hai nước dự kiến sẽ chạm mốc 200 tỷ USD, tạo thêm động lực thúc đẩy giao thương song phương phát triển bền vững hơn nữa.