Thị trường tiền điện tử Việt Nam đang đứng trước bước ngoặt lớn. Bộ Tài chính vừa đưa ra đề xuất mới nhất. Không chỉ thí điểm, Bộ Tài chính muốn có cơ chế quản lý toàn diện. Cơ chế này có sự phối hợp của ba “ông lớn”: Bộ Tài chính, Bộ Công an và Ngân hàng Nhà nước. Mục tiêu là gì? Siết chặt quản lý tiền điện tử, giảm rủi ro và tạo hành lang pháp lý cho lĩnh vực tài chính số tiềm năng.
Quản lý tiền điện tử
Ngày 20/3 vừa qua, ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã công bố thông tin quan trọng. Dự thảo Nghị quyết về thí điểm phát hành và giao dịch tiền điện tử, tài sản số đã được Bộ Tài chính trình Chính phủ. Điểm nổi bật là đề xuất cơ chế phối hợp quản lý liên ngành. Cơ chế này tạo thành “tam giác sắt” kiểm soát thị trường tiền điện tử Việt Nam. Ba cơ quan bao gồm:
- Bộ Tài chính: Chủ đạo xây dựng chính sách tài chính, thuế, quản lý kinh tế liên quan đến tiền điện tử.
- Bộ Công an: Đảm bảo an ninh mạng, trật tự xã hội, chống tội phạm tiền điện tử (rửa tiền, khủng bố, lừa đảo).
- Ngân hàng Nhà nước: Quản lý thanh toán, ổn định tiền tệ, giám sát tổ chức tín dụng liên quan tiền điện tử.
Vì sao việt nam cần quản lý tiền điện tử gấp?
Thị trường tiền điện tử phát triển nhanh và phức tạp. Điều này tạo ra nhiều thách thức và rủi ro. Đại diện Bộ Tài chính nhấn mạnh sự cần thiết quản lý tiền điện tử trong giai đoạn thí điểm. Mục đích là:
- Bảo vệ nhà đầu tư: Giảm rủi ro cho người dùng tiền điện tử. Tránh bị lừa đảo, mất vốn do biến động hoặc sàn giao dịch tiền điện tử không uy tín.
- Ngăn chặn rủi ro tài chính: Kiểm soát và ngăn chặn rửa tiền, tài trợ khủng bố, trốn thuế qua tiền điện tử. Đảm bảo an ninh tài chính quốc gia.
- Xây dựng hành lang pháp lý: Tạo khung pháp lý rõ ràng, minh bạch cho thị trường tiền điện tử. Thúc đẩy phát triển lành mạnh và bền vững.
- Hội nhập quốc tế: Học hỏi kinh nghiệm quản lý tiền điện tử từ các nước tiên tiến. Bắt kịp xu hướng toàn cầu.
- Chuẩn bị cho tương lai số: Thí điểm quản lý tiền điện tử là bước quan trọng. Việt Nam chủ động nắm bắt cơ hội và ứng phó thách thức kinh tế số, xã hội số.
Thực trạng pháp lý
Hiện tại, Việt Nam thiếu khung pháp lý hoàn chỉnh. Chưa có định nghĩa rõ ràng về tiền điện tử, tài sản số. Quy định về kinh doanh, mua bán cũng chưa đầy đủ. Sự thiếu hụt này gây ra nhiều vấn đề:
- Thất thu thuế từ tiền điện tử: Doanh nghiệp tiền điện tử thường đăng ký kinh doanh ở nước ngoài để tránh thuế.
- Doanh nghiệp trong nước mất lợi thế: Doanh nghiệp Việt Nam khó phát triển tiền điện tử và blockchain. Thiếu pháp lý rõ ràng, khó tiếp cận vốn đầu tư.
- Rủi ro cho người dùng tiền điện tử: Giao dịch tiền điện tử chưa minh bạch. Người dùng dễ gặp rủi ro, khó được bảo vệ quyền lợi khi tranh chấp xảy ra.
- Quản lý thuế tiền điện tử gặp khó khăn: Cơ quan thuế chưa có cơ sở pháp lý vững chắc để áp dụng thuế phù hợp với tiền điện tử.
Theo Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA), năm 2024, Việt Nam có 17 triệu người sở hữu tài sản mã hóa. Đứng thứ 7 toàn cầu. Tuy vậy, lượng tiền mã hóa Việt Nam nhận về năm 2024 giảm so với năm trước. Còn 105 tỷ USD (năm 2023 là 120 tỷ USD). Số liệu này cho thấy tiềm năng lớn của thị trường tiền điện tử và blockchain Việt Nam. Đồng thời, nhấn mạnh sự cần thiết quản lý hiệu quả để phát triển bền vững.
Đề xuất quản lý tiền điện tử liên ngành của Bộ Tài chính là bước ngoặt quan trọng. Giúp “siết chặt” kỷ luật thị trường, giảm rủi ro, bảo vệ nhà đầu tư. Tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho tiền điện tử Việt Nam phát triển. Khung pháp lý sớm hoàn thiện sẽ tăng thu ngân sách. Tạo sân chơi công bằng cho doanh nghiệp. Mở ra cơ hội tiếp cận vốn. Thúc đẩy đổi mới sáng tạo tài chính số. Đưa Việt Nam đến gần hơn nền kinh tế số toàn diện.