Từ đồng bằng sông Cửu Long trù phú, hạt gạo Việt Nam đã vượt biển khơi, chinh phục khẩu vị của thực khách trên khắp năm châu. Không chỉ dừng lại ở việc đáp ứng nhu cầu trong nước, gạo Việt đã trở thành một “thương hiệu” xuất khẩu mạnh mẽ, hiện diện tại khoảng 150 quốc gia và vùng lãnh thổ trên toàn cầu.
“Tứ Trụ” Thị Trường Á – Phi: “Gánh” Kim Ngạch Tỷ Đô Cho Gạo Việt
Năm 2024 vừa qua đánh dấu một năm “thắng lớn” của ngành lúa gạo Việt Nam, khi kim ngạch xuất khẩu chạm mốc kỷ lục 5,67 tỷ USD. Trong “bức tranh” xuất khẩu đầy màu sắc đó, nổi bật lên “tứ trụ” thị trường – Philippines, Indonesia, Malaysia và Ghana – những “khách hàng” trung thành đã “bơm” vào túi gạo Việt Nam tới 4,2 tỷ USD, chiếm phần lớn tổng kim ngạch toàn ngành.
Philippines tiếp tục khẳng định vị thế “quán quân” khi liên tục “rót tiền” mua gạo Việt Nam. Indonesia và Malaysia cũng duy trì sức mua ổn định, trong khi Ghana nổi lên như một điểm sáng tại thị trường châu Phi, cho thấy sự đa dạng trong “hệ sinh thái” thị trường của gạo Việt.
“Bước Ngoặt” Thị Trường Trung Quốc: Từ “Điểm Nóng” Thành “Vùng Trũng”?
Tuy nhiên, bức tranh xuất khẩu gạo Việt Nam năm 2024 cũng ghi nhận một sự “đảo chiều” đáng chú ý tại thị trường Trung Quốc. Nếu như trước đây, Trung Quốc từng là một trong những “đầu tàu” nhập khẩu gạo Việt Nam, thì năm vừa qua, lượng gạo xuất sang thị trường này lại “hụt hơi” đáng kể, chưa đến 300.000 tấn, trị giá vỏn vẹn 168 triệu USD.
Lý giải về sự thay đổi này, các chuyên gia Bộ Công Thương cho rằng, có nhiều yếu tố tác động, từ chính sách nhập khẩu của Trung Quốc, đến sự cạnh tranh từ các nguồn cung khác. Dù vậy, đây vẫn là một “tín hiệu” cần lưu ý, đòi hỏi ngành gạo Việt Nam cần có những chiến lược thị trường linh hoạt hơn.
“Đòn Bẩy” Giá và FTA: “Chắp Cánh” Cho Gạo Việt Bay Cao
Theo phân tích của Bộ Công Thương, kỷ lục xuất khẩu gạo năm 2024 có được một phần quan trọng nhờ vào yếu tố giá. Giá gạo xuất khẩu bình quân của Việt Nam đã “leo thang” lên mức 627 USD/tấn, vượt xa con số dưới 600 USD/tấn của những năm trước. Mức tăng giá khoảng 9% so với năm 2023 đã góp phần đáng kể vào việc gia tăng kim ngạch xuất khẩu.
Bên cạnh đó, việc tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (FTA) cũng được xem là một “đòn bẩy” quan trọng, giúp gạo Việt Nam mở rộng “cánh cửa” vào nhiều thị trường mới, bên cạnh những thị trường truyền thống như Trung Quốc, Philippines…
Dự Báo 2025: “Giảm Tốc” Nhưng Vẫn “Vững Vàng” Vị Thế
Báo cáo Thị trường lúa gạo năm 2024 đưa ra nhận định, xuất khẩu gạo Việt Nam năm 2025 có thể sẽ “giảm nhiệt” so với năm 2024, cả về lượng và giá. Nguyên nhân được chỉ ra là do nhu cầu thị trường thế giới có thể suy giảm, trong khi sự cạnh tranh giữa các nước xuất khẩu gạo lớn như Thái Lan, Ấn Độ… ngày càng gay gắt.
Tuy nhiên, nhìn về tổng thể, với năng lực cung ứng dồi dào trên 9 triệu tấn gạo mỗi năm, chủng loại gạo đa dạng, đặc biệt là sự gia tăng của các loại gạo thơm, gạo chất lượng cao, Việt Nam vẫn được đánh giá là một “mắt xích” không thể thiếu trong chuỗi cung ứng gạo toàn cầu.
“Vượt Sóng” Thị Trường, Gạo Việt Nam Hướng Tới Tương Lai Tỷ Đô Bền Vững
Dù phía trước còn nhiều thách thức, nhưng với những nền tảng vững chắc đã xây dựng được, ngành lúa gạo Việt Nam hoàn toàn có cơ sở để tin tưởng vào một tương lai phát triển bền vững, tiếp tục khẳng định vị thế cường quốc xuất khẩu gạo trên bản đồ thế giới.