Trong bối cảnh thị trường livestream bán hàng đang bùng nổ, cơ quan thuế Việt Nam đang siết chặt quản lý doanh thu từ những gương mặt nổi tiếng. Một chiến dịch rà soát quy mô lớn vừa được khởi động, nhắm vào những cá nhân có thu nhập “khủng” từ việc bán hàng trực tuyến và tiếp thị liên kết trên các nền tảng thương mại điện tử.
Phát biểu tại buổi họp báo định kỳ hôm 7/1, ông Mai Sơn, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, khẳng định nguyên tắc công bằng trong nghĩa vụ nộp thuế. Theo đó, bất kể danh tiếng hay vị thế xã hội, mọi tổ chức và cá nhân có thu nhập từ hoạt động kinh doanh đều phải tự giác kê khai và nộp thuế theo quy định của pháp luật. “Trách nhiệm tài chính đối với ngân sách Nhà nước là điều không thể né tránh,” ông Sơn nhấn mạnh.
Để thực hiện mục tiêu này, ngành thuế đã triển khai các biện pháp giám sát chặt chẽ hơn đối với những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội (KOL, KOC) tham gia vào hoạt động livestream bán hàng và tiếp thị liên kết. Đáng chú ý, một danh sách các cá nhân nổi tiếng có doanh thu vượt trội từ các hoạt động này đang được “lọc” kỹ lưỡng để đưa vào diện phân loại rủi ro và tiến hành thanh kiểm tra trong năm nay.
Cùng với nhóm người nổi tiếng, cơ quan thuế cũng đang tiến hành rà soát khoảng 76.428 cá nhân kinh doanh trên các nền tảng thương mại điện tử. Kết quả bước đầu cho thấy, đã có 30.029 trường hợp bị xử lý vi phạm, với tổng số tiền truy thu và phạt lên tới 1.223 tỷ đồng. Trong thời gian qua, hoạt động rà soát tập trung chủ yếu tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh – hai trung tâm kinh tế sôi động, nơi tập trung đông đảo người nổi tiếng tham gia kinh doanh trên nền tảng số. Cụ thể, Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh đã thành lập một tổ công tác đặc biệt để khai thác danh sách các nghệ sĩ và người nổi tiếng thực hiện livestream bán hàng trên mạng xã hội, đưa họ vào kế hoạch kiểm tra thuế năm 2024. Trong đợt rà soát đầu tiên, 35 cá nhân hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật và giải trí đã được xác định thuộc diện phải kê khai và nộp thuế.
Tuy nhiên, bên cạnh những trường hợp bị “sờ gáy”, cũng có nhiều người nổi tiếng chủ động thực hiện nghĩa vụ thuế. Điển hình tại TP. Hồ Chí Minh, một hoa hậu đã tự giác nộp vào ngân sách nhà nước số tiền thuế lên đến 4,7 tỷ đồng. Tại Hà Nội, thống kê cho thấy tổng doanh thu từ hoạt động thương mại điện tử của nhóm người nổi tiếng đạt khoảng 900 tỷ đồng trong năm vừa qua, với số thuế đã nộp là khoảng 13 tỷ đồng.
Dữ liệu từ 439 sàn thương mại điện tử cung cấp cho thấy, hiện có gần 725.000 tổ chức và cá nhân đang kinh doanh trên các nền tảng này, với tổng giá trị giao dịch vượt quá 75.000 tỷ đồng. Đáng chú ý, nguồn thu thuế từ lĩnh vực thương mại điện tử liên tục tăng trưởng trong ba năm gần đây, đạt khoảng 116.000 tỷ đồng trong năm 2024, một bước nhảy vọt so với mức 83.000 – 97.000 tỷ đồng của hai năm trước đó.
Để tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế, cơ quan thuế đã xây dựng một cổng thông tin điện tử hỗ trợ kê khai và nộp thuế trực tuyến. Đồng thời, việc kết nối và chia sẻ dữ liệu với các bộ, ngành và các sàn thương mại điện tử cũng được tăng cường, giúp cơ quan thuế có đầy đủ thông tin để rà soát và đối chiếu. “Chúng tôi có thể dễ dàng trích xuất dữ liệu về người nộp thuế từ các sàn như Sendo, Lazada, Shopee, TikTok Shop để phục vụ công tác quản lý,” ông Sơn cho biết thêm.
Theo ước tính, quy mô thị trường thương mại điện tử bán lẻ tại Việt Nam trong năm 2023 đã vượt mốc 25 tỷ USD, tăng trưởng ấn tượng 20% so với năm trước. Bên cạnh việc quản lý thuế đối với cá nhân kinh doanh trong nước, cơ quan thuế cũng đang tập trung vào việc thu thuế từ các nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài. Hiện đã có 123 nhà cung cấp nước ngoài đăng ký thuế thông qua cổng thông tin điện tử. Tính lũy kế từ tháng 3/2022, thời điểm cổng thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp nước ngoài đi vào hoạt động, các doanh nghiệp ngoại đã đóng góp khoảng 20.000 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước. Đáng chú ý, nhóm các “ông lớn” công nghệ như Meta (Facebook), Google, Microsoft, TikTok, Netflix, và Apple chiếm tới 90% thị phần doanh thu dịch vụ thương mại điện tử xuyên biên giới tại Việt Nam.
Với những động thái quyết liệt này, có thể thấy cơ quan thuế đang thể hiện quyết tâm cao trong việc đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong thu thuế, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế số đang ngày càng phát triển mạnh mẽ.